آنچه در این مقاله می خوانید
خطوط ساده، تک رنگ، طراحی بی دردسر و در یک جمله “Less is more” (کمتر، غنیتر است)
اینها اصطلاحات و مفاهیمی هستند که با فکر کردن به مینیمالیسم به ذهن خطور میکنند.
طراحی مینیمال خیلی لوکس، پر زرق و برق و متداول نیست اما در بسیاری از رشته ها و زمینه های مختلف نفوذ کرده است، مخصوصا در زمینه های هنری. هر چیزی که به رابط کاربری (User Interface) ارتباط داشته باشد از طراحی سخت افزار، ماشین، فیلم ها، بازی ها، طراحی وب سایت گرفته تا طراحی بصری (Visual) و موارد دیگر، تحت تاثیر مینیمالیسم قرار گرفته اند.
خیلی ها ممکن است معنی مینیمالیسم را نداند، اما در روز با آنها سر و کار داشته باشند. مثل استفاده از یک تلفن مدرن، بررسی یک وب سایت ساده و مرتب، استفاده از یک نرم افزار یا (application) جدید، یا هنگام ورق زدن یک بروشور یا یک مجله یا هنگام انتظار در یک اتاق نشمین ساده که با یک مبل راحتی براق تزئین شده است.
دلیل اصلی اینکه چرا مینیمالیسم در رشته ها و زمینه های مختلف نفوذ کرده هنوز معلوم نیست اما خیلی ها آن را نفوذ هنر پاپیولار (هنر توده) یا (pop art) می نامند.
زیرا مینیمالیسم بیشتر شبیه یک اصل است تا یک شیوه بصری و تا زمانی که یک اصل باشد همه زمینه ها حتی طراحان معماری نمای ساختمان و طراحان صنعتی هم می توانند از آن استفاده و آن را توسعه دهند. کاری که در حال حاضر طراحان وب و طراحان بصری (visual) در حال انجام آنند.
چکیده ای از تاریخچه طراحی مینیمال
مینیمالیسم از اوایل قرن بیستم و تقریبا در سال ۱۹۲۰ با معماری شروع شد و پس از آن در مدت زمانی کوتاهی به دکوراسیون داخلی منازل نیز راه یافت.
بعد از جنگ جهانی، مهندس و طراح معمار، لودویگ مایس ون در روهه (Ludwig Mies van der Rohe) یکی از اولین افرادی بود که از قوانین مینیمالیسم در طراحی های خود استفاده کرد.
علتی که طرح های معماری مینیمال به سرعت به محبوبیت رسید، استفاده طراحان از ابزار های مدرن مانند شیشه، استیل و بتون در کارهایشان بود. در همین زمان بود که استاندارد سازی روش های ساخت و ساز شکل گرفت و در اجرای طراحی های موثر و ساخت ساختمان هایی با طرح مینیمال، کمک شایانی کرد.
هنر مینیمال به صورت ویژه ای در دهه ۱۹۶۰ در آمریکا رشد کرد. این هنر مشابه جنبش (De Stijl)، روی نقاشان آن دوره برای بیان هنر انتزاعی، تاثیر گذاشت و آنها در طرح هایشان فقط از اشکال هندسی ابتدائی و بدون تزئینات و عناصر اضافه استفاده می کردند. اصطلاح مینیمالیسم در ۱۹۶۵ میلادی توسط ریچارد وولهایم مطرح شد و کم کم این اصطلاح همه گیر شد.
ریشه ی طراحی مینیمال
۱- جنبش هنری The De Stijl
2- معمارانی مثل Ludwig Mies Van Der Rohe
۳- طراحی سنتی ژاپنی
جنبش De Stijl
De Stijl یک جنبش هنری بود که در سال ۱۹۱۷ در هلند شروع شد و تا اوایل ۱۹۳۰ ادامه داشت De Stijl. عبارتی است به زبان هلندی، معنی انگلیسی آن the style و معنی فارسی آن سبک، شیوه یا روش می باشد. حامیان این جنبش نقاشان، مجسمه سازان و طراحان بودند.
پیروان این جنبش De Stijl با کم کردن عناصر اضافی به سادگی و انتزاعی بودن طرح میافزایند، و از عناصر با خصوصیات اصلی آنها، استفاده می کنند. مثل استفاده از:
۱- خطوط عمودی و افقی
۲- اشکال چهار وجهی
۳- ارزش اولیه رنگ های سفید، سیاه و طوسی
۴- استفاده از رنگ های اولیه آبی، قرمز و زرد
در طرح های آنها عناصر و لایه ها همدیگر را قطع نمی کنند. هر یک از عناصر به صورت مستقل کار می کند و کار عنصر دیگر را پوشش نمی دهد. با توجه به توضیحات داده شده متوجه می شوید که نیاز به وسعت دید زیادی برای درک چگونگی تاثیر (De Stijl) روی طرح های مینیمال ندارید.
لودویگ مایس ون در روهه (Ludwig Mies Van Der Rohe)
لودویگ مایس ون در روهه(Ludwig Mies van der Rohe) طراح معمار آلمانی، پیشگام طراحی مدرن و کسی است که پس از جنگ جهانی اول در طرح های مدرن خود طراحی مینیمال را پایه گذاری کرد. از بناهای برجسته ای که توسط او طراحی شده می توان ساختمان کرون هال شیکاگو Crown Hall و ساختمان سیگرام نیویورک New York’s Seagram را نام برد.
ون در (Van Der) سعی داشت سادگی و وضوح را در طرح هایش پیاده سازی کند طرح های او با ویژگی های همراه بود که به چند مورد آن اشاره می کنیم:
۱- استفاده از وسایل مدرن مثل استیل و شیشه های رنگی
۲- استفاده از ساختار مینیمال
۳- استفاده زیاد، از فضاهای اضافی
طراحی سنتی ژاپنی
از ابتدا تا به حال در طرح های سنتی ژاپنی، افزودن عناصر لازم و حذف عناصر اضافی، همیشه مورد توجه بوده است. هنگامی که به طرح های معماری داخلی یا بناهای ساختمانی آنها نگاه می کنید، متوجه می شوید که آنها از تزئینات کمتر، رنگ ها، خطوط و اشکال ساده تری استفاده می کنند.
ارتباط زیادی بین طرح های سنتی ژاپنی و فرهنگ ژاپنی وجود دارد. فرهنگی که در آن بی آلایشی و سادگی موج می زند. همه چیز به صورت ساده بیان شده است از طرز آماده کردن یک غذا گرفته تا تزئین آن، مزه غذا و چیز های دیگر مثل مراسم سنتی چای و باغ های سنگی همه و همه بر محور سادگی و استفاده از امکانات ضروری و حذف موارد غیر ضروری، می چرخد.
حتی لباسهای سنتی آنها، کیمونو، نیز از این موضوع مستثنی نیست. در طراحی این لباس هیچ گونه تزئینی وجود ندارد و اجزای آن کاملا ضروری، منطقی و کاربردی ایجاد شده است. در طراحی اجزای این لباس، آزادی، خنکی، راحتی، دوام، راحتی پوشیدن و بیرون آوردن لباس از تن، در نظر گرفته شده است.
طبیعتا طراحان مینیمال در مقایسه با طرح های گوتیگ Gothic و ویکتوریایی Victorian، بیشترین تاثیر خود را از طراحی سنتی ژاپنی گرفته اند.
طراحان بزرگ سبک مینیمالیستی علاقه زیادی به فضاهای باز، ساده و پاکیزه دارند. این طراحان از مهم ترین عناصر ممکن برای رسیدن به مقصود خود استفاده می کند.
طراحان سبک مینیمالیستی معتقد هستند هر چیزی را که در طراحی دکوراسیون داخلی کاربردی ندارد، قطعاً باید کنار گذاشت. اصلی ترین مسئله در چیدمان، عناصر اصلی و ضروری می باشد تا با این کار بتوان از حداکثر فضا در عین سادگی بهترین استفاده را نمود. در این سبک عبارت هایی مانند ساده گرایی و حداقل گرایی بسیار استفاده می گردد.
در واقع طرفداران سبک مینیمال در دکوراسیون داخلی افرادی می باشند که با مصرف گرایی و تجمل گرایی در مبارزه هستند و می خواهند با هزینه کردن حداقل ها، حداکثر زیبایی و جذابیت را در عین سادگی بکار بگیرند. این طراحی بسیار به سبک مدرن شباهت دارد و شامل استفاده از وسایل ضروری برای ایجاد فضایی ساده است و میتوان آن را در ساده نگه داشتن یک فضا در کنار بیآلایش و برجسته کردن ویژگیهای جذاب معماری در نظر داشت.
در این سبک از طراحی، پالت رنگی اغلب به صورت تک رنگ است و تمامی اینها فضایی آرامشبخش و جذاب را ایجاد میکنند که از لحاظ زیبایی شناختی، جلوهای جاودانه دارد.
مبلمان و لوازم جانبی که در سبک مینیمال طراحی میشوند بر کاربردی بودن و عملکرد آن وسیله تاکید و تمرکز دارند.
در این سبک از مبلمان، بر خلاف مبلمان کلاسیک و مبلمان نئوکلاسیک که جزئیات و طرح و نقشهای مختلفی را شامل میشوند با خطوط و سطوحی صاف مواجه هستیم که بیشتر بر ماهیت اصلی آن وسیله تاکید دارد و خبری از تزئینات و نقش و نگارهای جزئی و دقیق نیست.
مبلمان مینیمال معمولا طراحی سادهای از لحاظ ساخت و پارچه به کار برده شده دارند و برای تزئین فضا بیشتر از اقلام دیگر مانند کوسن، پاف و یا مواردی دیگر استفاده میشود.
یک اتاق با سبک مینیمال فقط شامل چند جزء ضروری هست.
برای مثال یک اتاق نشیمن ممکن است فقط شامل یک کاناپه، یک صندلی دیگر، یک میز، یک تلویزیون و چند لامپ باشد و یا برای چیدمان اتاق خواب به سبک مینیمال میتوان از یک تختخواب ساده، تابلوهای دیواری به تعداد کم ولی با مفهوم غنی، قفسهای برای چیدمان وسایل شخصی و یا دکوری ساده بهره برد.
این نکته نیز حائز اهمیت است که معمولا خرید مبلمان با جنس مرغوب و کیفیت مناسب هزینهای بالا به همراه دارد پس بهتر است در هنگام خرید و انتخاب مبل یا کاناپه در این سبک انتخاب خود را به سمتی هدایت کنید که هم در فضای حال حاضر کاربرد داشته باشد و هم در صورت تصمیم به جابجایی، با سایر وسایل سازگاری داشته باشد.
در اولین قدم در چیدمان و استفاده از مبلمان مینیمال لازم است تا با پالت رنگی مناسب این سبک آشنا شوید.
- به این منظور کمترین تعداد رنگ و سادهترین ترکیبهای رنگی را انتخاب کنید.
- اگر فقط به کارگیری یک رنگ برایتان خوشایند نیست حداکثر تا سه رنگ را دخیل کنید.
- رنگهایی که تنالیتهی نزدیک به هم داشته باشند و تضاد زیادی بین آنها به چشم نخورد را در انتخابهای خود جای دهید.
یکی از بهترین رنگهایی که میتوانید به تنهایی و یا در کنار رنگهای دیگر برای مبلمان در سبک مینیمال درنظر بگیرید، رنگ سفید است. لازم به ذکر است که این سبک در تضاد با مدلهای مبلمان لوکس میباشد و بیشتر به سادهگرایی اصرار دارد.
بعد از انتخاب رنگ، باید بدانید که مبلمان مینیمال در انواع مبلها و صندلیهای ساده و راحتی خلاصه میشوند.
بنابراین در این سبک خبری از کوسنهای خوش آب و رنگ و تزئینی نیست و میتوانید از کوسنهای ساده و متناسب با رنگ مبلمان برای راحتی بیشتر استفاده کنید همچنین از دیگر مواردی که سبک مینیمال بر آن تاکید دارد حفظ و ایجاد تعادل است. این حفظ و ایجاد تعادل، هم میتواند شامل تعدد مبلمان در اتاق و هم شکل ظاهری آن شود.
به طور مثال اگر از قبل مبلمانی در منزل دارید که کم و بیش به این سبک نزدیک هستند لازم نیست آنها را از منزل خارج کنید و مبلمان نو بخرید بلکه میتوایند با حفظ تعادل تعدادی مبل به فضا اضافه کرده و از نو بودن سرویس جدید برای به تعادل رساندن مبلمان قدیمی در شکل ظاهری استفاده کنید.
استفاده از سبک مینیمال در دکوراسیون
- به طور کل در استفاده از دکوراسیون مینیمال به مفهوم این واژه و سبک توجه داشته باشید.
- از ضروریترین و کاربردیترین وسایل در چیدمان بخشهای مختلفی که در اختیار دارید استفاده کنید.
- رنگهایی که در مبلمان و دکوراسیون مینیمال به کار میرود، رنگهای خنثی و مدرن هستند. مثل سفید، طوسی، بژ و …
- استفاده از رنگهای خنثی به معنای بی رنگ و رو بودن این سبک از چیدمان نیست و شما میتوانید با انتخابی هوشمندانه حتی از ترکیب رنگهای پر قدرت هم بهره ببرید.
- طراحی مبلمان مینیمال فرمی ساده دارد و دارای پیچ و خم و انحنا نیست. سادگی این طراحی باید به گونهای باشد که حداکثر کارایی را به همراه داشته باشد.
- پارچه استفاده شده در مبلمان مینیمال نیز از بین پارچههای ساده و خالی از طرح و نقشهای شلوغ و اضافی است.
- همچنین برای تزئین این مبلمان نیازی به استفاده از جزئیات پرکاربرد و صرفا دارای جنبهی تزئیناتی نیست چون کاربردی جهت استفاده به جز زیبایی بخشی بصری ندارند و این موضوع رسالت و هدف اصلی طراحی به سبک مینیمال است.
- توجه داشته باشید که استفاده از وسایل ساده در این دکوراسیون به معنای به کار بردن وسایل ارزان قیمت و دم دستی نیست.
- در دکوراسیون مینیمال استفاده از فرش را فراموش کنید. با کفپوشی زیبا، سادگی و شکیل بودن این سبک را به رخ بکشید و در صورت تمایل به استفاده از پوششی برای کفپوشها به سراغ موکتهای بدون طرح و متناسب با رنگ فضا بروید و از زیبایی دوچندان آن لذت ببرید.
- اگر اتاق شما به سمت منظرهای طبیعی است هرگز سعی بر پنهان کردن آن نداشته باشید و به نحوی دکوراسیون اتاق مینیمال خود را چیدمان کنید که بخشی از نظرها هم به آن سمت معطوف گردد.
- میتوانید در این سبک از دکوراسیون نیز گوشهای دنج برای خود در نظر بگیرید. این گوشهی دنج میتواند بخشی در کنار شومینه، فضایی در بالکن، و یا کنارهای از اتاق را جهت استراحتهای روزانه، مطالعه و مدیتیشن را به خود اختصاص دهد و به زیبایی فضا شما جلوهای ویژه ببخشد.